Alkmaarse Weer- & Sterrenkundige Vereniging

Hoe zit het met de ontdekking van helium en technetium?  ingebracht door Mees Visser

1) De mare gaat rond, dat het element Helium eerder is ont-dekt in het spectrum van het zonlicht, dan dat het op aarde was gevonden. Is dit waar of is het een “broodje aap”? Wat is de echte geschiedenis?
2) In het boek van Richard Feynman "Six easy pieces" stelt hij technetium een scheikundig element is dat eerst in een ster is ontdekt voordat het op aarde ontdekt werd.
Vraag: Door wie werd "technetium" ontdekt, was dat en ster-renkundige? Wanneer? Waarom deze naam? Wat was de aanleiding enz.? Of is ook dit een broodje aap?
Antwoorden op één vraag of allebei zijn erg welkom bij de redactie van Metius Magazine

 

antwoord van een wijze (Hans Dijkstra) op 1:

Deel één van de vraag betrof een ander element. De re-dactie is verder zelf op zoek gegaan naar informatie over dat andere element. Helium is inderdaad eerder op een hemellichaam aangetroffen dan op aarde. Hier is dus geen sprake van een boterham met aap beleg.

Wikipedia meldt er dit over:
Helium werd in 1868 door de Fransman Pierre Janssen en de Engelsman Norman Lockyer onafhankelijk van elkaar ontdekt. Beiden bestudeerden het licht van de zon tijdens een zonsverduistering die in dat jaar plaatsvond, en zagen met een spectroscoop een emissielijn van een tot dan toe onbekend element. Edward Frankland bevestigde de waar-nemingen van Janssen en was degene die voorstelde om het element naar de zon te noemen. Hij stelde het achter-voegsel –ium voor, omdat hij verwachtte dat het element een metaal zou zijn. Toen het element in 1895 door Sir William Ramsay uit cleviet werd gewonnen bleek het geen metaal te zijn, maar de naam werd niet aangepast. De Zweedse chemici Nils Langlet en Per Theodor Cleve voer-den onafhankelijk van Ramsay ongeveer gelijktijdig hetzelf-de experiment uit.
In het jaar 1907 toonden Ernest Rutherford en Thomas Royds aan dat alfadeeltjes niets anders waren dan helium-kernen. In 1908 lukte het de Nederlandse natuurkundige Heike Kamerlingh Onnes als eerste om helium vloeibaar te maken door het gas tot 0,9 kelvin af te koelen. Hij werd hiervoor met een Nobelprijs onderscheiden. Zijn leerling Willem Keesom, die hem inmiddels als directeur van het laboratorium was opgevolgd, lukte het in 1926 als eerste helium onder hoge druk in vaste vorm om te zetten. 

antwoord van een wijze (Rob Kroonenberg) op 2:

Technetium (nr 43 in het Periodiek Systeem) is een ele-ment tussen Mangaan en Rhenium.
In 1937 werd het door A. Perrier en E. G. Segré kunstmatig gemaakt door beschieting van molybdeen door deutero-nen. Zij noemden het nieuwe element Techneticum vanwe-ge de kunstmatige bereidingswijze. (v. Grieks thechnètos = opzettelijk gemaakt). In 1940 vonden Segré en A. Wu een isotoop van technetium tussen ontledingsprodukten van Uraan. In de natuur wordt door de korte halveringstijden het element niet gevonden. Pas na deze ontdekkingen heeft men dit element in sterrenlicht kunnen detecteren. Door ingewikkelde chemische bereidingswijzen kan metallisch Technetium worden gemaakt.
Deze korte info heb ik van o.a. Wikipedia, daar staat nog veel meer te lezen over dit element.
Het is dus een broodje aap!